8 lưu ý về Dưỡng sinh giúp bạn khỏe mạnh hơn vào mùa Thu

Trong Y học cổ truyền, mùa thu thuộc hành Kim, có mối liên hệ mật thiết với Phế và đại tràng, là thời kỳ quan trọng để điều hòa âm dương và chuẩn bị cơ thể cho mùa đông sắp tới. Để dưỡng sinh vào mùa thu, các nguyên tắc dưỡng Phế, bảo vệ âm khí và điều hòa cơ thể là vô cùng quan trọng.

1. Dưỡng Phế và bảo vệ âm khí

Vào mùa thu, khí hậu thường khô hanh, dễ làm tổn thương Phế. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như khô miệng, ho khan, da khô, táo bón. Do đó, việc dưỡng Phế là cực kỳ quan trọng trong mùa này:
– Dưỡng âm Phế: Trong mùa thu, nên bổ sung các loại thực phẩm có tính mát, dưỡng ẩm như lê, mật ong, đậu xanh, mộc nhĩ (nấm tai mèo). Các thực phẩm này giúp thanh nhuận Phế, điều hòa khí, giảm khô táo.
– Tránh thực phẩm cay nóng: Hạn chế thực phẩm cay, nóng như ớt, tỏi, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, vì chúng có thể làm tổn thương âm Phế, gây nhiệt và khô táo.

2. Điều hòa tâm trạng

Theo Y học cổ truyền, mùa thu thuộc hành Kim, cảm xúc đặc trưng là sự buồn phiền. Nỗi buồn và trầm cảm có thể làm tổn thương Phế, vì vậy, việc duy trì tâm trạng ổn định là điều cần thiết. Một số phương pháp giúp điều hòa tâm trạng trong mùa thu:
– Tập thở sâu: Hít thở sâu và đều giúp điều hòa Phế khí, thanh lọc cơ thể, giảm căng thẳng.
– Thiền định và tĩnh tâm: Thiền giúp giải tỏa lo âu, giữ tâm an tĩnh, không để cảm xúc thái quá gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

3. Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống trong mùa thu cần tập trung vào việc dưỡng Phế và đại tràng, giúp ngăn ngừa các bệnh liên quan đến đường hô hấp và tiêu hóa:
– Bổ sung thực phẩm dưỡng âm: Nên ăn các thực phẩm bổ âm, thanh nhiệt như mộc nhĩ, hạnh nhân, hạt sen, ngó sen. Các thực phẩm này giúp dưỡng âm Phế, chống lại sự khô táo.
– Ăn nhiều rau xanh và hoa quả: Rau xanh và hoa quả giúp bổ sung nước, chất xơ, làm mát cơ thể, đồng thời cải thiện chức năng đại tràng, tránh táo bón.
– Hạn chế thực phẩm béo và ngọt: Thực phẩm nhiều dầu mỡ và đường có thể gây ứ đọng đàm, làm tổn thương Phế khí.

4. Giữ ấm cơ thể

Thời tiết mùa thu chuyển lạnh, do đó cần giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, ngực và chân. Khi ra ngoài, nên mặc áo ấm để bảo vệ cơ thể khỏi gió lạnh, tránh gây cảm lạnh và các bệnh về hô hấp.

5. Tập thể dục nhẹ nhàng

Tập thể dục giúp cơ thể điều hòa khí huyết, nhưng vào mùa thu, cần chú ý tập luyện nhẹ nhàng, tránh quá sức. Các môn thể dục như thái cực quyền, khí công, đi bộ ngoài trời rất phù hợp trong giai đoạn này.

6. Ngủ đủ và đúng giờ

Mùa thu là thời gian cần chú trọng giấc ngủ để cơ thể duy trì sức khỏe. Cần ngủ sớm và dậy sớm để giữ cân bằng âm dương, giúp Phế hoạt động hiệu quả vào buổi sáng. Điều này giúp cơ thể khỏe mạnh hơn và tăng cường khả năng chống lại bệnh tật.

7. Dưỡng da và tránh khô nẻ

Do khí hậu khô hanh, da thường bị khô, nứt nẻ. Uống đủ nước và sử dụng các loại dầu dưỡng tự nhiên như dầu mè, mật ong có thể giúp da ẩm mượt hơn.

8. Bấm huyệt và châm cứu hỗ trợ

Có thể sử dụng phương pháp bấm huyệt và châm cứu để hỗ trợ dưỡng sinh trong mùa thu:
– Huyệt Phế du: Giúp điều hòa khí Phế, giảm các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp.
– Huyệt Túc tam lý: Tăng cường sức khỏe tổng thể, điều hòa khí huyết.

Gợi ý món ăn dưỡng Phế trong mùa thu:

– Canh lê hầm táo đỏ và mộc nhĩ: Món canh này có tác dụng thanh nhuận Phế, dưỡng âm, giải khô táo rất hiệu quả.
– Cháo hạt sen, củ sen và hạnh nhân: Món cháo bổ dưỡng này giúp dưỡng âm, làm dịu Phế, đặc biệt tốt cho những ai bị khô họng, ho khan.
– Súp bách hợp và ngó sen: Đây là món ăn có tác dụng làm mát cơ thể, dưỡng âm Phế và thanh nhiệt, rất phù hợp để ăn trong mùa thu.
– Gà hầm thuốc bắc: Món ăn này giúp bổ khí, dưỡng Phế, tăng cường sức đề kháng trong thời tiết se lạnh của mùa thu.

Phương pháp dưỡng sinh trong mùa thu cần tập trung vào việc bảo vệ Phế, điều hòa khí huyết và chuẩn bị cho mùa đông. Điều này đòi hỏi một chế độ ăn uống cân bằng, điều hòa tâm trạng, duy trì nhiệt độ cơ thể và có thói quen sinh hoạt điều độ. Dưỡng sinh theo đúng nguyên tắc Y học cổ truyền giúp cơ thể khỏe mạnh và cân bằng âm dương, giảm nguy cơ mắc bệnh trong thời gian chuyển mùa.