Cảnh báo liệt mặt ngoại biên khi thời tiết chuyển mùa

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên, hay còn gọi là liệt Bell, là tình trạng một bên khuôn mặt bị yếu hoặc xệ xuống do tổn thương dây thần kinh số VII – dây thần kinh chi phối vận động các cơ bám da mặt và cổ. Tình trạng này có thể xảy ra đột ngột, khiến người bệnh hoang mang nếu không được nhận diện và xử trí kịp thời.

📌 Tại sao dây thần kinh VII dễ bị tổn thương?

Dây thần kinh VII có đường đi khá phức tạp, bắt nguồn từ thần kinh trung ương, chạy qua vùng thái dương và tuyến mang tai, rồi phân nhánh đến các cơ vùng mặt. Liệt ngoại biên xảy ra khi tổn thương từ đoạn ngoài sọ – tức từ thái dương trở xuống. Một số nguyên nhân thường gặp:
– Nhiễm lạnh đột ngột: Tắm khuya, gió lùa, thay đổi thời tiết đột ngột.
– Viêm nhiễm: Do virus (như Herpes simplex), viêm tai giữa, viêm tai xương chũm, viêm mũi xoang, hoặc nhiễm trùng vùng mặt không điều trị dứt điểm.
– Chấn thương vùng mặt, phẫu thuật, khối u vùng nền sọ.

🎯 Đối tượng dễ mắc

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn:
– Người có hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể suy nhược.
– Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh.
– Người béo phì, ít vận động, ít ra ngoài.
– Người thường xuyên thức khuya, tắm khuya hoặc tắm sáng sớm.
– Người nhạy cảm với gió lạnh, dễ nhiễm lạnh khi thời tiết chuyển mùa.

🚨 Nhận biết dấu hiệu cảnh báo sớm

Nếu bạn hoặc người thân gặp một số dấu hiệu sau, cần nghĩ đến nguy cơ liệt dây VII ngoại biên:
– Tê bì, dị cảm một bên mặt.
– Khuôn mặt yếu, xệ xuống hoặc cứng đơ bất thường một bên.
– Méo miệng rõ rệt, lệch miệng khi cười hoặc nói.
– Mắt bên bệnh không thể nhắm kín.
– Khó uống nước, nước trào ra ngoài mép.
– Khó phát âm, khó biểu cảm gương mặt.
– Đau tai, đau đầu kèm theo yếu mặt.
– Giảm vị giác.
– Chảy nước mắt hoặc nước bọt nhiều hơn bình thường.

🏥 Cần làm gì khi xuất hiện triệu chứng?

Người bệnh cần giữ bình tĩnh và đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa thần kinh hoặc tai mũi họng để được khám, xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời. Nếu được can thiệp sớm (trong vòng 72 giờ), tỷ lệ hồi phục hoàn toàn rất cao.
✅ Lưu ý: Trong thời điểm giao mùa, cần giữ ấm vùng mặt cổ, tránh tiếp xúc trực tiếp với gió lạnh, ăn uống đủ chất, ngủ nghỉ điều độ và nâng cao sức đề kháng để phòng ngừa hiệu quả tình trạng này.

Thạc sĩ – Bác sĩ Lê Ngô Minh Như
Phòng khám Ngũ Quan