CẨN TRỌNG KHI BỊ SỐT XUẤT HUYẾT

Trải qua 2 năm, đại dịch COVID-19 hiện nay đã tạm lắng. Số người bệnh mắc COVID-19 đã có xu hướng giảm nhiều, ít trường hợp cần can thiệp y tế tại các bệnh viện dã chiến, số ca tử vong được ghi nhận rất ít. 

Ngoài COVID-19, rất nhiều các bệnh lý khác có thể gây sốt và kèm theo nhiều biến chứng có thể dẫn đến tử vong. Điển hình như Sốt xuất huyết. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM, tính đến giữa tháng 4, TP.HCM ghi nhận gần 4.500 ca mắc sốt xuất huyết Dengue, trong đó có 109 ca nặng đang điều trị tại các bệnh viện. Năm 2019, sốt xuất huyết bùng phát thành dịch với hơn 20.000 ca mắc thì số ca bệnh nặng cũng chỉ 38 ca. Bên cạnh đó, số ca mắc của năm 2022 đang gia tăng và cao hơn so với cùng kỳ năm 2020, 2021. (Theo Báo Sức khỏe Đời sống)

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết khá phổ biến ở các quốc gia nhiệt đới, là một bệnh truyền nhiễm do muỗi vằn (Aedes aegypti) mang virus Dengue gây ra. Người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như sốt cao, xuất huyết, thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Sốt xuất huyết thường diễn tiến theo từng giai đoạn và triệu chứng cụ thể

-    Giai đoạn ủ bệnh: Thời kỳ này sẽ kéo dài trung bình từ 3 – 7 ngày. Virus Dengue tùy theo từng cơ địa và khả năng miễn dịch của từng người mà nhân lên dần dần, đến khi đủ số lượng sẽ gây ra nhiều triệu chứng cụ thể.
-    Giai đoạn sốt Dengue: Giai đoạn này kéo dài từ khoảng 2 – 7 ngày và bắt đầu triệu chứng sốt kèm nhức đầu, đau họng, buồn nôn, người mệt mỏi và đặc điểm của sốt xuất huyết là sốt cao (từ 39 đến 40 độ C).
-    Giai đoạn nguy hiểm:  Đây là giai đoạn nguy hiểm nhất nhưng người bệnh thường chủ quan do tình trạng sốt đã giảm đáng kể. Ở thời kỳ này, virus Dengue đã làm hệ miễn dịch suy yếu đi rất nhiều. Vì thế mà bạch cầu, tiểu cầu giảm đáng kể, ảnh hưởng đến khả năng đề kháng của người bệnh. Lúc này, các triệu chứng xuất huyết bắt đầu xuất hiện rõ rệt như: xuất huyết dưới da, chảy máu cam,… Tùy vào mức độ cũng như biến chứng của bệnh có thể dẫn đến chảy máu nội tạng, tràn dịch màng phổi, xuất huyết tiêu hóa… vô cùng nguy hiểm.
-    Giai đoạn phục hồi: là giai đoạn mà cơ thể của người bệnh dần hồi phục. Khi đó, tiểu cầu tăng dần, nhịp tim và huyết động ổn định, đi tiểu nhiều, có cảm giác thèm ăn và khát nước. 

Một số lưu ý phải nhớ khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết

-    Thường xuyên đo nhiệt độ để phòng khi sốt cao hoặc có bất thường về thân nhiệt. Khi sốt, người bệnh thường xuyên mệt mỏi, dễ mất nước, đối với trẻ em cần bổ sung 1,5 lít nước trong ngày, với người lớn thì khoảng 2 lít, có thể uống nước sôi để nguội, nước trái cây (nước dừa, cam, chanh) hoặc nước cháo loãng với muối. Nên dùng khăn ấm lau mát cơ thể, đắp khăn ở vùng nách và bẹn để hạ thân nhiệt. Mặc quần áo thoáng mát và mỏng, tốt nhất là được may từ vải cotton. Nếu sốt trên 38.5 uống hạ sốt theo chỉ định của Bác sĩ cách nhau 4 đến 6 tiếng 1 lần. 
-    Không uống nước ngọt màu đỏ sẽ gây nhầm lẫn với hiện tượng chảy máu dạ dày nếu bị nôn.
-    Nên ăn những loại thức ăn dạng lỏng như cháo, súp hoặc cơm nát. Đồng thời tránh những loại thức ăn có nhiều dầu mỡ, gây khó tiêu, đầy bụng. 
-    Người bệnh đặc biệt chú ý đến việc tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ, kể cả khi ngừng sốt vẫn phải tái khám. Trong trường hợp người bệnh có hiện tượng vật vã, lừ đừ, li bì hoặc buồn nôn, đau bụng dữ dội, xuất huyết, tay chân lạnh, khó thở, tiểu ít thì cần đi khám càng sớm càng tốt.

Sốt xuất huyết có được tắm không?

-    Khi bị bệnh, người bệnh nên tắm rửa bình thường. Tuy nhiên, thời gian từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, mặc dù sốt có thể sẽ giảm nhưng có tình trạng xuất huyết ở nhiều mức độ khác nhau do hạ tiểu cầu nhiều nên cần tránh kỳ cọ mạnh sẽ gây chảy máu dưới da hoặc trong cơ.
-    Nên tắm bằng nước ấm vì dùng nước lạnh để tắm gội vì sẽ làm mạch ngoài da co lại, mạch nội tạng giãn ra, dẫn đến nguy cơ tử vong.

Phòng bệnh sốt xuất huyết

Để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết cần thực hiện:
-    Giữ gìn nơi ở, môi trường sống xung quanh luôn sạch sẽ
-    Tuyệt đối không được trữ nước ở các thùng, xô chậu hay các dụng cụ khác trong nhà, để muỗi không có cơ hội đẻ trứng
-    Áp dụng một số biện pháp như đốt hương muỗi, vợt muỗi và phun thuốc diệt muỗi
-    Phát quang bụi rậm
-    Mắc màn khi ngủ để tránh bị muỗi đốt
-    Nếu có dấu hiệu sốt nên đến ngay cơ sở y tế để khám và được tư vấn điều trị, tuyệt đối không tự điều trị tại nhà.

Bệnh sốt xuất huyết có triệu chứng đa dạng và có thể chuyển biến nhanh dẫn tới biến chứng vô cùng nghiêm trọng nhưng chưa có vắc xin dự phòng và không có thuốc đặc trị. Mặc dù mức độ nhẹ có thể được chỉ định theo dõi tại nhà nhưng người bệnh vẫn cần đi khám để được chẩn đoán và theo dõi bởi bệnh có thể tiến triển từ mức độ nhẹ sang nặng. Đối với sốt xuất huyết ở mức độ nặng có thể gây ra biến chứng nặng như xuất huyết nội tạng, tổn thương não, tổn thương gan thận, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện kịp thời. Nếu có chỉ định theo dõi tại nhà, cần lưu ý tái khám thường xuyên, không được chủ quan mà phải nhập viện ngay khi có các dấu hiệu cảnh báo bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu như: 

•    Mệt mỏi, khó chịu dù giảm sốt hoặc hết sốt
•    Nôn ói nhiều
•    Đau bụng nhiều
•    Tay chân lạnh, ẩm
•    Mệt lả, bứt rứt
•    Xuất huyết mũi, miệng hoặc bất kỳ chỗ nào…