Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3
GIẢM BÉO HIỆU QUẢ BẰNG Y HỌC CỔ TRUYỀN
Béo phì luôn là nỗi ám ảnh của nhiều người, nhất là phụ nữ.
Béo phì được định nghĩa là có quá nhiều mỡ trong cơ thể, nó không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn làm tăng tỉ lệ bệnh tật (như bệnh tiểu đường, cao huyết áp và các bệnh lý rối loạn chuyển hóa khác), tăng tỷ lệ tử vong và làm giảm năng suất lao động. Tỉ lệ béo phì trên thế giới càng ngày càng tăng, đặc biệt là trẻ em, nó liên quan nhiều tới chế độ dinh dưỡng và phong cách sống.
Đánh giá béo phì thường dựa vào:
- Béo phì toàn thân tính bằng chỉ số khối cơ thể (BMI) với công thức tính dựa trên chiều cao và cân nặng.
- Béo phì vùng bụng tính bằng chỉ số vòng bụng > 90cm đối với nam và > 80cm đối với nữ.
Nguyên nhân: do di truyền, một số bệnh lý nội tiết (tổn thương vùng hạ đồi gây ăn nhiều, suy sinh dục, suy giáp, cường vỏ thượng thận, u tụy), có sự mất cân bằng giữa cung cấp thức ăn (ăn lượng nhiều, thường ăn vặt và thức ăn nhanh, ăn nhiều chất béo, ngọt và tinh bột, uống rượu bia nhiều) và tiêu hao năng lượng (lối sống tĩnh tại, ít vận động, ngồi nhiều).
Hậu quả của thừa cân béo phì:
• Bệnh xương khớp: béo phì dễ gây thoái hóa khớp (khớp gối, cột sống thắt lưng, loãng xương, thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, đau nhức triền miên) do áp lực từ trọng lượng cơ thể lên xương khớp.
• Bệnh lý tim mạch: Người béo phì thường kèm bệnh mỡ trong máu. Khi mỡ máu cao dễ gây xơ vữa mạch máu, tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Mặt khác, ở người thừa cân béo phì thì tim phải làm việc nhiều hơn để nuôi cơ thể nên dễ mắc các bệnh về tim mạch. Hiện nay, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch đang đứng đầu trong các nguyên nhân.
• Bệnh tiểu đường: Bệnh thừa cân béo phì là nguyên nhân trực tiếp gây ra đái tháo đường týp 2.
• Bệnh lý đường tiêu hóa: béo phì làm cho lượng mỡ dư bám vào ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các chất thải độc hại dễ sinh bệnh ung thư đại tràng. Mỡ dư ở gan gây bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ tụ lại nhiều ở mật gây sỏi mật.
• Suy giảm trí nhớ: Trẻ thừa cân béo phì thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ có cân nặng bình thường. Người lớn bị béo phì có nguy cơ bị Alzheimer cao hơn so với người bình thường.
• Bệnh lý đường hô hấp: Sự tích tụ nhiều mỡ ở lồng ngực, cơ hoành và ổ bụng sẽ gây nên hiện tượng khó thở, ngáy. Béo phì nặng có thể gây nên những đợt ngưng thở vào ban đêm có thể đưa đến tử vong.
• Rối loạn nội tiết: Phụ nữ béo phì thường dễ bị rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang, khó có thai, nguy cơ vô sinh cao. Nếu có thai nguy cơ đẻ khó, con dễ bị rối loạn chuyển hóa. Nam giới béo phì thường yếu sinh lý, nguy cơ vô sinh.
• Béo phì và nguy cơ ung thư: Người thừa cân béo phì đều mắc chứng mỡ trong máu cao và insulin trong máu cao, khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch tăng cao, giảm khả năng diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch trong cơ thể.
• Một số nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa béo phì và ung thư như: ung thư thực quản, ung thư trực tràng, ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư gan mật và ung thư tuyến tiền liệt.
• Hơn nữa, béo phì khiến cơ thể trở nên quá khổ, gây ra tâm lý tự ti, căng thẳng, mất tự tin trong giao tiếp, kém linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày... dẫn đến làm giảm sút hiệu quả công việc.
Vậy cần làm gì để phòng ngừa và điều trị béo phì?
Người bệnh béo phì quan trọng nhất là điều chỉnh chế độ ăn và thay đổi lối sống
- Giảm ăn tinh bột (mỗi bữa nên ăn khoảng 1 chén cơm cùng thức ăn), hạn chế đồ béo, ngọt, mỡ động vật, đồ lòng, đồ chiên, thức ăn vặt như gà rán, xiên que, bánh tráng trộn, ……
- Hạn chế uống rượu bia
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây mỗi ngày
- Tập thể dục 45 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần
- Tránh ngồi và nằm nhiều
Với Y học cổ truyền, tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3 có các phương pháp không dùng thuốc điều trị tốt cho người bệnh như cấy chỉ, nhĩ hoàn, chườm túi thuốc thảo dược.
- Cấy chỉ giảm béo: Cấy chỉ là phương pháp dùng chỉ catgut, kết hợp với dụng cụ kim châm để đưa chỉ vào cơ thể. Chỉ catgut trong quá trình tiêu sẽ kích thích lên huyệt, phát huy tác dụng tan mỡ bụng, săn chắc cơ và làm giảm cảm giác thèm ăn. Liệu trình 2 tuần 1 lần, làm từ 5-8 lần và đánh giá lại hiệu quả điều trị.
- Cài nhĩ hoàn: cài kim nhĩ hoàn lên tai để làm giảm sự thèm ăn, kích thích tiêu hóa để tránh tồn đọng mỡ thừa. 1 lần cài lưu 7 ngày, người bệnh sẽ tự vê lên tai để kim nhĩ hoàn kích thích vùng huyệt.
- Chườm túi thảo dược lên vùng bụng giúp làm ấm để đánh tan mỡ bụng cùng với các dược liệu quý giúp thức ăn mau tiêu hóa, tránh tích lũy mỡ thừa. Nên đắp túi chườm ngày 2 lần, sau khi ăn trưa 30 phút và tối trước lúc ngủ, mỗi lần chườm 15-20 phút. Nhất là phụ nữ sau sinh chườm túi thuốc thảo dược rất tốt cho hồi phục tử cung và săn chắc cơ vùng bụng, tránh nhão cơ.
Có nên dùng thực phẩm chức năng giảm béo?
Hiện nay các loại thực phẩm chức năng trên thị trường được giới thiệu như thần dược trong việc giảm béo, giảm cân. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm này chưa được kiểm chứng hiệu quả trên lâm sàng cũng như chưa được kiểm soát được các tác dụng phụ khi sử dụng. Một số tác hại được ghi nhận như tổn thương gan, thận hoặc giảm cân quá nhanh khiến cơ thể suy kiệt và chi phí sử dụng quá cao nên thận trọng khi quyết định sử dụng các thực phẩm chức năng này. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để có thể được tư vấn trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào dù là thuốc hay thực phẩm chức năng.
Béo phì là một bệnh lý có ảnh hưởng đến sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần, nếu không được kiểm soát sớm sẽ có nhiều biến chứng nguy hiểm. Mỗi người bệnh cần có một chế độ tập luyện, ăn uống và lộ trình điều trị riêng biệt. Để đảm bảo an toàn cho bản thân, hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được điều trị một cách tích cực và hiệu quả.
Đánh giá béo phì thường dựa vào:
- Béo phì toàn thân tính bằng chỉ số khối cơ thể (BMI) với công thức tính dựa trên chiều cao và cân nặng.
- Béo phì vùng bụng tính bằng chỉ số vòng bụng > 90cm đối với nam và > 80cm đối với nữ.
Nguyên nhân: do di truyền, một số bệnh lý nội tiết (tổn thương vùng hạ đồi gây ăn nhiều, suy sinh dục, suy giáp, cường vỏ thượng thận, u tụy), có sự mất cân bằng giữa cung cấp thức ăn (ăn lượng nhiều, thường ăn vặt và thức ăn nhanh, ăn nhiều chất béo, ngọt và tinh bột, uống rượu bia nhiều) và tiêu hao năng lượng (lối sống tĩnh tại, ít vận động, ngồi nhiều).
Hậu quả của thừa cân béo phì:
• Bệnh xương khớp: béo phì dễ gây thoái hóa khớp (khớp gối, cột sống thắt lưng, loãng xương, thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, đau nhức triền miên) do áp lực từ trọng lượng cơ thể lên xương khớp.
• Bệnh lý tim mạch: Người béo phì thường kèm bệnh mỡ trong máu. Khi mỡ máu cao dễ gây xơ vữa mạch máu, tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Mặt khác, ở người thừa cân béo phì thì tim phải làm việc nhiều hơn để nuôi cơ thể nên dễ mắc các bệnh về tim mạch. Hiện nay, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch đang đứng đầu trong các nguyên nhân.
• Bệnh tiểu đường: Bệnh thừa cân béo phì là nguyên nhân trực tiếp gây ra đái tháo đường týp 2.
• Bệnh lý đường tiêu hóa: béo phì làm cho lượng mỡ dư bám vào ruột gây táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các chất thải độc hại dễ sinh bệnh ung thư đại tràng. Mỡ dư ở gan gây bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ tụ lại nhiều ở mật gây sỏi mật.
• Suy giảm trí nhớ: Trẻ thừa cân béo phì thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ có cân nặng bình thường. Người lớn bị béo phì có nguy cơ bị Alzheimer cao hơn so với người bình thường.
• Bệnh lý đường hô hấp: Sự tích tụ nhiều mỡ ở lồng ngực, cơ hoành và ổ bụng sẽ gây nên hiện tượng khó thở, ngáy. Béo phì nặng có thể gây nên những đợt ngưng thở vào ban đêm có thể đưa đến tử vong.
• Rối loạn nội tiết: Phụ nữ béo phì thường dễ bị rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang, khó có thai, nguy cơ vô sinh cao. Nếu có thai nguy cơ đẻ khó, con dễ bị rối loạn chuyển hóa. Nam giới béo phì thường yếu sinh lý, nguy cơ vô sinh.
• Béo phì và nguy cơ ung thư: Người thừa cân béo phì đều mắc chứng mỡ trong máu cao và insulin trong máu cao, khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch tăng cao, giảm khả năng diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch trong cơ thể.
• Một số nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa béo phì và ung thư như: ung thư thực quản, ung thư trực tràng, ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư gan mật và ung thư tuyến tiền liệt.
• Hơn nữa, béo phì khiến cơ thể trở nên quá khổ, gây ra tâm lý tự ti, căng thẳng, mất tự tin trong giao tiếp, kém linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày... dẫn đến làm giảm sút hiệu quả công việc.
Vậy cần làm gì để phòng ngừa và điều trị béo phì?
Người bệnh béo phì quan trọng nhất là điều chỉnh chế độ ăn và thay đổi lối sống
- Giảm ăn tinh bột (mỗi bữa nên ăn khoảng 1 chén cơm cùng thức ăn), hạn chế đồ béo, ngọt, mỡ động vật, đồ lòng, đồ chiên, thức ăn vặt như gà rán, xiên que, bánh tráng trộn, ……
- Hạn chế uống rượu bia
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây mỗi ngày
- Tập thể dục 45 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần
- Tránh ngồi và nằm nhiều
Với Y học cổ truyền, tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3 có các phương pháp không dùng thuốc điều trị tốt cho người bệnh như cấy chỉ, nhĩ hoàn, chườm túi thuốc thảo dược.
- Cấy chỉ giảm béo: Cấy chỉ là phương pháp dùng chỉ catgut, kết hợp với dụng cụ kim châm để đưa chỉ vào cơ thể. Chỉ catgut trong quá trình tiêu sẽ kích thích lên huyệt, phát huy tác dụng tan mỡ bụng, săn chắc cơ và làm giảm cảm giác thèm ăn. Liệu trình 2 tuần 1 lần, làm từ 5-8 lần và đánh giá lại hiệu quả điều trị.
- Cài nhĩ hoàn: cài kim nhĩ hoàn lên tai để làm giảm sự thèm ăn, kích thích tiêu hóa để tránh tồn đọng mỡ thừa. 1 lần cài lưu 7 ngày, người bệnh sẽ tự vê lên tai để kim nhĩ hoàn kích thích vùng huyệt.
- Chườm túi thảo dược lên vùng bụng giúp làm ấm để đánh tan mỡ bụng cùng với các dược liệu quý giúp thức ăn mau tiêu hóa, tránh tích lũy mỡ thừa. Nên đắp túi chườm ngày 2 lần, sau khi ăn trưa 30 phút và tối trước lúc ngủ, mỗi lần chườm 15-20 phút. Nhất là phụ nữ sau sinh chườm túi thuốc thảo dược rất tốt cho hồi phục tử cung và săn chắc cơ vùng bụng, tránh nhão cơ.
Có nên dùng thực phẩm chức năng giảm béo?
Hiện nay các loại thực phẩm chức năng trên thị trường được giới thiệu như thần dược trong việc giảm béo, giảm cân. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm này chưa được kiểm chứng hiệu quả trên lâm sàng cũng như chưa được kiểm soát được các tác dụng phụ khi sử dụng. Một số tác hại được ghi nhận như tổn thương gan, thận hoặc giảm cân quá nhanh khiến cơ thể suy kiệt và chi phí sử dụng quá cao nên thận trọng khi quyết định sử dụng các thực phẩm chức năng này. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến Bác sĩ để có thể được tư vấn trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào dù là thuốc hay thực phẩm chức năng.
Béo phì là một bệnh lý có ảnh hưởng đến sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần, nếu không được kiểm soát sớm sẽ có nhiều biến chứng nguy hiểm. Mỗi người bệnh cần có một chế độ tập luyện, ăn uống và lộ trình điều trị riêng biệt. Để đảm bảo an toàn cho bản thân, hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được điều trị một cách tích cực và hiệu quả.
Tác giả bài viết: BS CKI. Lê Thị Thúy Hằng
Trích nguồn: Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
