GIẢM TÁC DỤNG PHỤ CỦA HÓA TRỊ TRONG UNG THƯ PHỔI BẰNG THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN

Ung thư - 09/04/2024

Ung thư phổi là một loại ung thư có tỷ lệ mắc cao thứ 3 và tỷ lệ tử vong do ung thư cao thứ 2 tại nước ta, diễn tiến khá âm thầm và thường phát hiện ở giai đoạn muộn. Vì ung thư phổi ít khi có triệu chứng hoặc triệu chứng không đặc hiệu dẫn đến việc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Hóa trị là một trong những phương pháp điều trị thường dùng ở người bệnh ung thư phổi. Hóa trị sử dụng thuốc gây độc tế bào để tiêu diệt tế bào ung thư, hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Hóa trị được sử dụng với hai mục đích chính:

– Điều trị triệt để: trong trường hợp bướu còn khu trú tại chỗ tại vùng. Hóa trị có thể giúp làm nhỏ khối u, tạo thuận lợi cho các điều trị khác như phẫu trị, xạ trị, đồng thời tiêu diệt các tế bào ung thư di căn vi thể.

 – Điều trị giảm nhẹ: giảm bớt các triệu chứng ung thư, thường khi bệnh đã di căn xa, hoặc quá chỉ định phẫu thuật.

Các tác dụng phụ thường gặp sau hóa trị bao gồm: mệt mỏi, đuối sức, hụt hơi, nôn, buồn nôn, ăn kém, rụng tóc, tróc da, sạm da, mềm gãy móng tay chân, ngứa, sợ lạnh hoặc bốc hỏa, đi cầu phân lỏng hoặc táo bón, đau mỏi cơ, suy tủy (hạ bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu), suy gan, suy thận, tê bì tay chân… Các tác dụng phụ này tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm giảm sự dung nạp và giảm tuân thủ điều trị.

Các bằng chứng từ các nghiên cứu hiện tại cho thấy kết hợp với các thuốc YHCT có thể làm giảm tác dụng phụ do hóa trị gây ra đồng thời làm tăng hiệu quả điều trị ung thư phổi. Thuốc YHCT sử dụng nguyên tắc chung là lập lại cân bằng trong cơ thể, loại bỏ tác nhân gây bệnh và tăng cường sức lực cơ thể.

Người bệnh ung thư phổi khí huyết thường suy kém nặng nề, đặc biệt là trong giai đoạn muộn. Ngoài ra ở mỗi đợt hóa trị sẽ có biểu hiện và diễn tiến bệnh khác nhau rất nhiều. Do đó sử dụng thuốc YHCT trong điều trị tác dụng phụ hóa trị trong ung thư phổi cần cân nhắc các nguyên tắc sau:

– Cá thể hóa điều trị: lựa chọn công thức thuốc dựa trên thăm khám cá thể từng người bệnh vì mỗi trường hợp đều có sự khác biệt về bệnh sinh.

– Đánh giá lại sau mỗi đợt điều trị ngắn ngày: không nên sử dụng một công thức thuốc liên tục kéo dài, bác sĩ cần “đồng hành” cùng người bệnh.

– Lựa chọn các thuốc loại bỏ tác nhân gây bệnh cần lưu ý tránh sử dụng quá mạnh tay hoặc dài ngày.

– Nên kết hợp với các thuốc bổ dưỡng, đặc biệt là bổ khí.

– Nên nâng cao chính khí sớm trước khi bước vào liệu trình hóa trị.

Case lâm sàng tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3

Người bệnh nữ, 32 tuổi, được chẩn đoán mắc ung thư phổi thùy trên bên trái gây xẹp phổi thùy lưỡi và thùy dưới phổi trái. Xâm lấn trung thất và di căn màng phổi. Phân loại giai đoạn T4N3M1.

Người bệnh hóa trị đến nay được 3 lần, mỗi lần cách nhau 21 ngày. Sau hóa trị người bệnh đuối sức, uể oải, hụt hơi, sợ lạnh, nhạt miệng, chán ăn, đi cầu hơi lỏng, rụng tóc, tróc da, ngứa, gãy móng, da sậm.

Khám YHCT cho thấy: lòng bàn tay chân nóng. Mạch trầm nhược. Lưỡi đỏ, mất rêu, sắc tím, tĩnh mạch đáy lưỡi ứ huyết.

Người bệnh được chỉ định sử dụng thuốc sắc YHCT trong 2 tuần.

Sau 1 tuần điều trị, tất cả các triệu chứng đều được cải thiện tốt. Thuốc tiếp tục được sử dụng trong 1 tuần tiếp theo để chuẩn bị cho đợt hóa trị lần 4. Kết quả cho thấy sau hóa trị lần này, các triệu chứng không xuất hiện như trước kia, chỉ còn nhợn nôn ít, xuất hiện thêm đau mỏi cơ. Bác sĩ tiếp tục hiệu chỉnh công thức thuốc điều trị theo biểu hiện của người bệnh sau đợt hóa trị này.

 Tác giả: ThS BSCKI BSNT. Trần Hoà An

Phòng khám Hỗ trợ điều trị Ung thư