Phục hồi chức năng sau xuất huyết não
Một người bệnh nam, 44 tuổi, làm nghề kỹ sư xây dựng, có tiền sử sức khỏe tương đối ổn định. Qua các lần khám sức khỏe định kỳ, huyết áp của người bệnh dao động trong khoảng 130/80 – 140/90 mmHg, tuy nhiên chưa từng sử dụng thuốc điều trị hạ áp và không có biểu hiện lâm sàng bất thường.
Vào buổi sáng ngày nhập viện, trong lúc đang làm việc, người bệnh đột ngột xuất hiện đau đầu dữ dội kèm theo yếu liệt nửa người bên phải. Ngay lập tức, người nhà đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh (TP.HCM). Chẩn đoán lúc xuất viện gồm: Xuất huyết não vùng đồi thị bên trái, bệnh thận mạn giai đoạn IIIA và rối loạn lipid máu. Người bệnh để lại di chứng liệt nửa người bên phải sau đợt cấp.
Sau xuất viện, người bệnh được chuyển đến Cơ sở 3 – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM để phục hồi chức năng. Khi nhập viện, người bệnh liệt gần hoàn toàn nửa người phải. Sau 3 tuần điều trị kết hợp Y học hiện đại và Y học cổ truyền, sức cơ cải thiện rõ rệt: tay và chân bên phải phục hồi gần mức bình thường (Sức cơ hồi phục 4+/5). Người bệnh có thể tự đi lại, tiếp tục tập luyện tại nhà và trở lại công việc kỹ sư sau một tháng.
Xuất huyết não là gì?
Xuất huyết não là tình trạng máu thoát ra khỏi mạch máu và xâm nhập vào nhu mô não, gây tổn thương tế bào thần kinh, làm rối loạn chức năng vận động, ngôn ngữ hoặc ý thức. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ thể xuất huyết và thường có tiên lượng nặng nề nếu không xử trí kịp thời.
Các nguyên nhân phổ biến gây xuất huyết não
– Tăng huyết áp mạn tính: Nguyên nhân hàng đầu làm suy yếu thành mạch và gây vỡ mạch máu trong não.
– Phình động mạch não: Các túi phình ở động mạch não có thể vỡ đột ngột do áp lực máu, gây chảy máu nội sọ.
– Chấn thương sọ não: Do tai nạn giao thông, té ngã hoặc va đập mạnh.
– Rối loạn đông máu: Bệnh lý giảm tiểu cầu, thiếu các yếu tố đông máu hoặc dùng thuốc kháng đông không kiểm soát.
Tình trạng này có thể khởi phát đột ngột, không có dấu hiệu báo trước. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, các dấu hiệu như đau đầu dữ dội, yếu liệt nửa người, nói ngọng, méo miệng hoặc mất ý thức có thể xuất hiện trong giai đoạn đầu.
Làm thế nào để phòng ngừa xuất huyết não?
Mặc dù xuất huyết não có thể xảy ra đột ngột, nhưng việc chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ sẽ giúp làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc:
– Kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp định kỳ, tuân thủ điều trị nếu có chỉ định dùng thuốc.
– Chế độ ăn lành mạnh: Giảm ăn mặn, hạn chế chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh, cá béo và ngũ cốc nguyên hạt.
– Tập thể dục đều đặn: Các hình thức như đi bộ, dưỡng sinh, thể dục nhẹ nhàng giúp cải thiện lưu thông máu và kiểm soát cân nặng.
– Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia: Hai yếu tố này làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu và tăng nguy cơ tai biến.
– Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu và các bệnh lý tim mạch khác.
Nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ giúp cứu sống người bệnh
Một số dấu hiệu cảnh báo đột quỵ cần được ghi nhớ:
– Đột ngột yếu hoặc tê liệt nửa người (tay, chân hoặc mặt).
– Nói lắp, không nói rõ câu hoặc không hiểu được lời nói.
– Mất thị lực một hoặc hai mắt.
– Mất thăng bằng, chóng mặt không rõ nguyên nhân.
– Đau đầu dữ dội, đột ngột và khác thường.
Khi gặp bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt để được xử trí trong khung giờ vàng – thời điểm quyết định khả năng phục hồi.
Thông điệp từ ca bệnh
Trường hợp người bệnh trên là lời cảnh báo rõ ràng về sự chủ quan với tình trạng tăng huyết áp – dù không triệu chứng, nhưng có thể là yếu tố khởi phát những biến cố đột ngột và nghiêm trọng như xuất huyết não. Việc kết hợp điều trị phục hồi bằng Y học hiện đại và Y học cổ truyền đã góp phần rút ngắn thời gian hồi phục chức năng vận động, giúp người bệnh quay lại công việc.
Kiểm soát các bệnh lý nền – đặc biệt là tăng huyết áp – chính là chìa khóa để ngăn ngừa đột quỵ và các biến chứng liên quan đến mạch máu não.
Bác sĩ Chuyên khoa I – Âu Văn Khê
Lịch khám Sáng thứ 2 hàng tuần
————————————–
Mọi chi tiết xin liên hệ:
Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh – Cơ sở 3
221B Hoàng Văn Thụ – Phường Phú Nhuận – Thành phố Hồ Chí Minh
Thời gian hoạt động:
– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.
– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.
Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070