Phục hồi rối loạn ngôn ngữ và vận động sau xuất huyết não

Người bệnh nam, 40 tuổi, có tiền sử sức khỏe hoàn toàn bình thường. Khoảng 14 ngày trước khi nhập viện, người bệnh đột ngột xuất hiện cơn co giật ngay sau khi thức dậy, kèm theo tình trạng yếu nửa người phải và rối loạn ngôn ngữ. Ngay lập tức, gia đình đưa người bệnh đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng. Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) não cho thấy xuất huyết não tại vùng thùy trán trái, kèm theo triệu chứng động kinh và mất ngôn ngữ kiểu Broca.

Sau giai đoạn điều trị ổn định tại bệnh viện, người bệnh được xuất viện nhưng vẫn còn yếu nửa người phải, không thể đi lại và gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp. Triển vọng phục hồi chức năng ban đầu không mấy khả quan. Tuy nhiên, khi được tiếp nhận điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh – Cơ sở 3, người bệnh được áp dụng phương pháp kết hợp Đông – Tây y, bao gồm sử dụng thuốc chống động kinh, liệu pháp phục hồi chức năng, châm cứu, xoa bóp và bài thuốc hoạt huyết.

Sau 4 tuần điều trị, người bệnh đã có thể tự điều khiển xe máy, khả năng ngôn ngữ cải thiện rõ rệt, nói chuyện trôi chảy hơn và thậm chí có thể hát karaoke. Đây là một minh chứng rõ nét về hiệu quả của việc kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền trong điều trị bệnh lý thần kinh, đặc biệt là phục hồi sau đột quỵ.

Trường hợp này cho thấy xuất huyết não có thể để lại di chứng nặng nề nhưng nếu được điều trị đúng cách và kịp thời, người bệnh vẫn có cơ hội phục hồi tốt. Vậy xuất huyết não là gì, tại sao lại gây ra động kinh và mất ngôn ngữ kiểu Broca, và làm sao để phòng ngừa?

Xuất huyết não là gì?

Xuất huyết não xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, khiến máu tràn vào mô não xung quNB, gây tổn thương tế bào thần kinh. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân phổ biến gây xuất huyết não

– Tăng huyết áp: Đây là nguyên nhân hàng đầu làm vỡ mạch máu não.

– Phình động mạch não: Một mạch máu yếu có thể bị vỡ đột ngột.

– Chấn thương đầu: Tai nạn giao thông, té ngã có thể gây xuất huyết trong não.

– Rối loạn đông máu: Một số bệnh lý làm giảm khả năng cầm máu có thể gây chảy máu não tự phát.

– Xuất huyết não có thể xảy ra đột ngột, không có dấu hiệu báo trước hoặc khởi phát bằng đau đầu dữ dội, yếu liệt tay chân, rối loạn ngôn ngữ hoặc mất ý thức.

Tại sao xuất huyết não gây động kinh?

Động kinh là tình trạng rối loạn hoạt động điện của não, gây ra các cơn co giật, mất ý thức tạm thời hoặc những biểu hiện bất thường khác. Khi xuất huyết não xảy ra, máu tràn vào mô não sẽ kích thích các tế bào thần kinh, làm tăng nguy cơ xuất hiện cơn động kinh.

Điều trị động kinh sau xuất huyết não

– Dùng thuốc chống động kinh: Giúp kiểm soát cơn co giật, ổn định hoạt động điện não.

– Kết hợp Y học cổ truyền: Châm cứu, bấm huyệt có thể giúp giảm cơn co giật và phục hồi hệ thần kinh.

– Lối sống lành mạnh: Tránh căng thẳng, ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ giúp hạn chế tái phát cơn động kinh.

Mất ngôn ngữ kiểu Broca là gì?

Vùng Broca nằm ở thùy trán trái, là trung tâm kiểm soát khả năng diễn đạt ngôn ngữ. Khi vùng này bị tổn thương do xuất huyết não, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc nói chuyện, tìm từ ngữ diễn đạt ý nghĩ, mặc dù vẫn hiểu được lời nói của người khác.

Dấu hiệu mất ngôn ngữ kiểu Broca:

– Nói chậm, khó khăn, ngắt quãng.

– Chỉ có thể nói được những câu ngắn, đơn giản.

– Hiểu được câu hỏi nhưng không thể trả lời trôi chảy.

Cách cải thiện khả năng ngôn ngữ:

– Ngôn ngữ trị liệu: Luyện tập phát âm và giao tiếp hằng ngày.

– Châm cứu – xoa bóp: Giúp kích thích tuần hoàn máu đến não, hỗ trợ phục hồi chức năng nói.

– Thực hành giao tiếp: Khuyến khích người bệnh đọc sách, hát, trò chuyện nhiều hơn để luyện tập ngôn ngữ.

Phòng ngừa xuất huyết não và biến chứng

Xuất huyết não có thể xảy ra bất ngờ, nhưng chúng ta có thể giảm nguy cơ bằng cách kiểm soát các yếu tố nguy cơ:

– Kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp thường xuyên, dùng thuốc theo chỉ định.

– Chế độ ăn uống khoa học: Hạn chế muối, dầu mỡ, tăng cường rau xanh và thực phẩm giàu omega-3.

– Tập thể dục đều đặn: Đi bộ, yoga, dưỡng sinh giúp cải thiện tuần hoàn máu.

– Tránh rượu bia, thuốc lá: Đây là yếu tố nguy cơ cao gây tổn thương mạch máu não.

– Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch, tiểu đường để có biện pháp can thiệp kịp thời.

– Hãy ghi nhớ các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ:

– Đột ngột yếu hoặc tê nửa người.

– Nói lắp, không diễn đạt được câu hoàn chỉnh.

– Co giật bất thường.

– Mất thăng bằng, đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

Khi gặp bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức!

Xuất huyết não là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bệnh vẫn có cơ hội phục hồi đáng kể. Trường hợp NB trên là minh chứng cho thấy sự kết hợp giữa Y học hiện đại và Y học cổ truyền có thể giúp người bệnh trở lại cuộc sống bình thường.

Bác sĩ Âu Văn Khê

Lịch khám Sáng thứ 2 hàng tuần

————————-

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường 8 – Quận Phú Nhuận – TPHCM

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070