Viêm gân cơ dạng duỗi ngón cái (Hội chứng DE QUERVAIN)

Hội chứng De Quervain được mô tả lần đầu tiên vào năm 1985 bởi giáo sư Fritz de Quervain người Thụy Sỹ, còn gọi là viêm hoạt mạc mỏm trâm quay hay là viêm gân cơ dạng duỗi ngón cái. Tình trạng này là do viêm hoặc kích ứng quá mức của các gân xung quanh gốc ngón tay cái. Cụ thể là tác động đến hai gân chi phối vận động ngón cái, đó là gân cơ duỗi ngắn ngón cái và gân cơ dạng dài ngón cái. Hai gân này chi phối hai động tác rất quan trọng của ngón cái là duỗi và dạng ngón cái.

NGUYÊN NHÂN

Ở vùng cổ tay động tác duỗi và dạng ngón cái được chi phối bởi hai gân quan trọng là dạng dài và duỗi ngắn ngón cái, hai gân này cũng như các gân khác trong cơ thể, được bao bọc trong bao hoạt dịch. Vì vậy bất kỳ hoạt động nào cử động bàn tay hoặc cổ tay lặp đi lặp lại nhiều như:

– Xoay, vặn, xoắn…

– Ẵm bồng em bé.

– Giặt giũ bằng tay.

– Sử dụng điện thoại di động, máy tính bảng thường xuyên.

– Đánh đàn như: đàn piano, đàn ghita, đàn tranh…

– Lâu dài dịch bôi trơn sẽ ít đi, nhưng dịch viêm sẽ tăng lên, gây ra hiện tượng sưng nóng, đỏ đau ngay tại vị trí này.

TRIỆU CHỨNG

– Sưng đau vùng mỏm trâm xương quay (vùng cổ tay phía bên ngón cái).

– Sờ thấy bao gân dày lên phía ngoài mỏm trâm quay, ấn vào đau chói.

Khám các nghiệm pháp:

Test Finkelstein: Gấp ngón tay cái vào trong lòng bàn tay. Nắm các ngón tay trùm lên ngón cái. Uốn cổ tay nghiêng về phía ngón tay út. Test Finkelstein (+) khi đau tăng hoặc đau chói vùng mỏm trâm quay.

ĐIỀU TRỊ

Y HỌC HIỆN ĐẠI

– Ngừng hoặc giảm các động tác hoặc vận động gây đau.

– Chườm lạnh.

– Băng nẹp cổ tay và ngón cái 3-6 tuần.

– Thuốc kháng viêm giảm đau NSAID uống hoặc bôi (tác dụng phụ viêm loét dạ dày tá tràng, tim mạch, gan thận…).

– Tiêm kháng viêm corticoid tại bao gân.

– Vật lý trị liệu: Siêu âm trị liệu, điện xung, sóng ngắn…

Y HỌC CỔ TRUYỀN

Hiện tượng đau, sưng các khớp tay chân gọi chung là chứng thống. Nguyên nhân có thề do: ngoại tà, vi chấn thương, lao lực, khí huyết suy…Tùy theo thăm khám mà bác sĩ sẽ chẩn đoán từng thể bệnh khác nhau và có phép trị cũng như bài thuốc cho phù hợp. Các bài thuốc như: Quyên tý thang, Đương quy hoạt huyết thang, Thân thống trục ứ thang, Hoàng kỳ quế chi ngũ vật thang…Có tác dụng như: khu phong tán hàn, trừ thấp, thông kinh hoạt lạc; hoạt huyết, hóa ứ, sơ thông kinh lạc; Bổ ích khí huyết, hành ứ thông kinh…

Ngoài ra y học cổ truyền còn có các phương pháp điều trị không dùng thuốc như: Châm cứu (Hào châm, Điện châm, Nhĩ châm, Cấy chỉ, Laser châm…), xoa bóp bấm huyệt và tập luyện dưỡng sinh… Châm cứu là một phương pháp điều trị truyền thống được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Đặc biệt là phương pháp cấy chỉ rất hiệu quả trong điều trị viêm bao gân De Quervain.

PHÒNG BỆNH

Tránh các hoạt động bàn tay, cổ tay lập đi lập lại trong thời gian dài; cần xen kẽ thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Cũng cần tập luyện cho gân dẻo dai qua những bài tập cho gân khớp vùng cổ tay.

Không nên nắn bẻ khớp vì sẽ làm tổn thương thêm gân khớp.

Ngoài ra, nên có chế độ ăn đầy đủ sinh tố, đặc biệt ở phụ nữ khi mang thai hay sau khi sinh. Ở người lớn tuổi, nên bổ sung thêm calci, dùng sữa và các sản phẩm của sữa (sữa chua, phomat).

Tác giả: BS CKI. Lâm Nguyễn Thùy An
Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3