Tập thở trong vật lý trị liệu

Hô hấp là một chức năng sống cơ bản, không chỉ liên quan đến trao đổi khí mà còn ảnh hưởng đến hoạt động cơ – xương – khớp, tuần hoàn và hệ thần kinh.

Trong thực hành vật lý trị liệu, tập thở đúng cách được xem như một kỹ thuật hỗ trợ quan trọng nhằm:

– Tối ưu hóa thông khí phổi.

– Cải thiện sự giãn nở lồng ngực và cơ hoành.

– Giảm căng thẳng, điều hòa hệ thần kinh tự động.

– Hỗ trợ phục hồi sau phẫu thuật, chấn thương hoặc trong các bệnh lý hô hấp – tim mạch.

Các kiểu thở thường được áp dụng trong VLT

Thở bằng cơ hoành (Diaphragmatic breathing)

– Người bệnh đặt một tay lên ngực, một tay lên bụng; hít sâu bằng mũi, cảm nhận bụng phồng lên; thở ra chậm bằng miệng.

– Tác dụng: Tăng thông khí ở đáy phổi, giảm gắng sức của các cơ hô hấp phụ, cải thiện oxy hóa máu, giảm lo âu.

– Ứng dụng: COPD, hen phế quản, bệnh nhân sau phẫu thuật bụng/ngực.

Thở chúm môi (Pursed-lip breathing)

– Kỹ thuật: Hít vào bằng mũi, sau đó thở ra chậm rãi qua môi chúm lại như đang huýt sáo.

– Tác dụng: Kéo dài thì thở ra, giảm ứ khí, duy trì áp lực dương cuối thì thở ra, cải thiện trao đổi khí.

– Ứng dụng: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh nhân khó thở.

Thở phối hợp trong vận động (Breathing control during exercise)

– Kỹ thuật: Kết hợp nhịp thở với động tác tập: hít vào khi thư giãn, thở ra khi gắng sức.

– Tác dụng: Giảm áp lực nội sọ, ổn định huyết động, hỗ trợ hiệu quả cơ học trong vận động. Ứng dụng: Vật lý trị liệu cơ – xương – khớp, tập luyện phục hồi chức năng vận động.

Một số lưu ý khi tập luyện

– Nắm rõ mục đích và kỹ thuật

– Bắt đầu với thời gian ngắn, tăng dần theo khả năng.

– Theo dõi dấu sinh hiệu: mạch, huyết áp, SpO₂. Tránh gắng sức quá mức, đặc biệt ở bệnh nhân tim mạch.

Tập thở đúng cách không chỉ là biện pháp hỗ trợ hô hấp, mà còn đóng vai trò quan trọng trong tái giáo dục vận động, điều hòa cơ học hô hấp và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Việc lựa chọn kỹ thuật thở phù hợp với từng bệnh cảnh sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và phòng ngừa biến chứng.

CN PHCN. Tiết Ngọc Linh Chi

Đơn vị Điều trị ban ngày

————————————–

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường Phú Nhuận – Thành phố Hồ Chí Minh

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070