Đau cổ gáy, tê tay đến mất ngủ: Người bệnh được phối hợp điều trị hiệu quả bằng Đông – Tây y

Câu chuyện của anh L., 39 tuổi, tài xế xe đường dài, là minh chứng rõ ràng cho thấy những cơn đau cổ gáy không đơn giản chỉ là mệt mỏi do tư thế ngồi lâu mà đôi khi ẩn chứa bệnh lý nguy hiểm. Anh vốn khỏe mạnh, ít khi đau ốm, nhưng chỉ trong vòng một tuần, cơn đau nhức vùng cổ gáy đã nhanh chóng leo thang thành ác mộng. Ban đầu, anh chỉ cảm thấy mỏi nhẹ vùng vai gáy, cho rằng do công việc lái xe nhiều giờ liên tục. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, cơn đau trở nên dữ dội, kèm theo cảm giác tê buốt như kim châm lan từ cổ xuống cánh tay và tận các ngón tay phải. Khi đêm xuống, tình trạng càng tồi tệ, bất kể thay đổi tư thế nào, anh vẫn không thể ngủ được. Suốt một tuần, anh gần như thức trắng, kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần, khiến công việc bị gián đoạn và tâm lý rơi vào trạng thái căng thẳng cực độ.

Khi đến bệnh viện, anh được bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống cổ. Kết quả cho thấy tình trạng thoát vị đĩa đệm tầng C3-C4 và C5-C6, chèn ép rễ thần kinh C4, C6 bên phải, đồng thời ghi nhận hẹp nặng ống sống cổ và thoái hóa cột sống. Đây chính là nguyên nhân gây ra cơn đau dữ dội và tình trạng mất ngủ triền miên của anh. Các bác sĩ giải thích rằng, với tính chất nghề nghiệp tài xế, anh L. thường xuyên phải ngồi lâu trong tư thế ít thay đổi, dẫn đến áp lực kéo dài lên cột sống cổ. Kết hợp cùng sự thoái hóa tự nhiên của đĩa đệm, tình trạng chèn ép rễ thần kinh đã xảy ra, tạo nên các cơn đau kiểu rễ đặc trưng: đau từ cổ gáy lan xuống vai, cánh tay và bàn tay, kèm tê bì và yếu cơ.

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là một bệnh lý khá phổ biến trong nhóm bệnh cơ xương khớp, đặc biệt ở lứa tuổi lao động từ 30 đến 50. Bệnh xảy ra khi nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra khỏi bao xơ, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống. Tùy vị trí và mức độ chèn ép, bệnh nhân có thể có biểu hiện đau cổ vai gáy đơn thuần, đau kiểu rễ lan xuống chi trên hoặc nặng hơn là rối loạn vận động do chèn ép tủy. Những trường hợp nhẹ có thể chỉ gây khó chịu thoáng qua nhưng khi thoát vị lớn, nguy cơ biến chứng nặng như teo cơ, yếu liệt chi, rối loạn vận động là điều có thể xảy ra nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Ca bệnh của anh L. cũng cho thấy sự khó khăn trong kiểm soát cơn đau khi điều trị ban đầu. Anh đã được dùng thuốc kháng viêm, giảm đau, giãn cơ và kéo giãn cột sống trong vài ngày nhưng tình trạng hầu như không cải thiện. Cơn đau kéo dài khiến bệnh nhân mất ngủ liên tục, từ đó gia tăng mức độ lo lắng, căng thẳng và giảm chất lượng sống đáng kể.

Sau khi nhập viện tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – Cơ sở 3, anh L. được điều trị bằng phác đồ kết hợp Đông – Tây y. Tại đây Bác sĩ Chuyên khoa I Âu Văn Khê (Khoa Y học cổ truyền) cho biết: “Bên cạnh các thuốc giảm đau, giãn cơ, anh còn được chỉ định châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, dùng thuốc thang, siêu âm trị liệu và chườm thảo dược. Việc phối hợp đa phương pháp đã mang lại kết quả rõ rệt chỉ sau hai tuần: điểm đau VAS từ 8/10 giảm xuống còn 1/10, giấc ngủ được cải thiện, mỗi đêm ngủ sâu 6-7 giờ, tinh thần ổn định và khả năng lao động phục hồi. Hiệu quả điều trị này cho thấy giá trị của mô hình kết hợp Đông – Tây y trong quản lý bệnh lý cơ xương khớp mạn tính, đặc biệt là những trường hợp đau kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng sống.”

Ở góc độ chẩn đoán, điều quan trọng là không nên mặc định mọi cơn đau cổ gáy lan xuống cánh tay đều do thoát vị đĩa đệm. Có nhiều bệnh lý khác cũng có triệu chứng tương tự. Thoái hóa cột sống, trượt đốt sống hoặc sự hình thành gai xương có thể chèn ép rễ thần kinh và gây đau lan tay. Khối u hoặc nhiễm trùng vùng cột sống – tủy cũng gây đau nhiều về đêm, thường kèm theo sốt và triệu chứng toàn thân. Ngoài ra, hội chứng lối ra lồng ngực, hội chứng ống cổ tay hay chèn ép thần kinh trụ đều có thể biểu hiện bằng đau và tê lan xuống tay, mặc dù vị trí khởi phát và đặc điểm triệu chứng khác biệt. Một số bệnh lý khớp vai như viêm gân chóp xoay, thoái hóa khớp vai cũng gây đau lan xuống cánh tay nhưng hiếm khi vượt qua khuỷu. Đặc biệt, không thể bỏ qua những bệnh lý toàn thân như viêm đám rối thần kinh cánh tay, bệnh Zona thần kinh hoặc thậm chí bệnh tim mạch, khi cơn đau thắt ngực có thể lan ra vai và cánh tay trái. Chính vì vậy, thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng kết hợp với cận lâm sàng như MRI cột sống, X-quang và điện cơ là bước bắt buộc để có chẩn đoán chính xác.

Điều trị thoát vị đĩa đệm cổ hiện nay chủ yếu dựa trên hai hướng: bảo tồn và can thiệp. Điều trị bảo tồn là lựa chọn ưu tiên trong phần lớn trường hợp, bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ, kết hợp vật lý trị liệu và các phương pháp y học cổ truyền như châm cứu, xoa bóp, cấy chỉ. Nếu sau 6-12 tuần điều trị tích cực mà bệnh nhân không cải thiện, hoặc có dấu hiệu chèn ép tủy tiến triển, phẫu thuật giải ép và cố định cột sống có thể được đặt ra. Tuy nhiên, phẫu thuật chỉ nên áp dụng khi thật sự cần thiết, vì chi phí cao và nguy cơ biến chứng. Với trường hợp anh L., việc điều trị bảo tồn kết hợp Đông – Tây y đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, giúp tránh được nguy cơ can thiệp phẫu thuật.

Để phòng ngừa tái phát, việc thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng không kém. Đối với người làm nghề tài xế hoặc nhân viên văn phòng, tư thế ngồi đúng, tránh cúi gập cổ lâu là yêu cầu hàng đầu. Sau mỗi 1-2 giờ làm việc, nên dành vài phút đứng dậy vận động, thực hiện các bài giãn cơ vùng cổ – vai – gáy để giảm áp lực lên cột sống. Chế độ dinh dưỡng cần bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D và omega-3 để tăng cường sức khỏe xương khớp. Việc kiểm soát cân nặng cũng giúp giảm tải cho hệ cột sống. Ngoài ra, người bệnh nên hạn chế hút thuốc lá vì nicotine làm giảm nuôi dưỡng đĩa đệm, thúc đẩy quá trình thoái hóa nhanh hơn.

Ca bệnh của anh L. là lời nhắc nhở rằng những cơn đau mỏi cổ gáy kéo dài không thể xem nhẹ. Đó có thể là tín hiệu báo trước của thoát vị đĩa đệm hoặc bệnh lý nguy hiểm khác. Việc trì hoãn thăm khám chỉ khiến bệnh tiến triển nặng và khó điều trị hơn. Phát hiện sớm, điều trị toàn diện và duy trì lối sống khoa học chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cột sống, duy trì chất lượng sống và năng suất lao động.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi ngày càng nhiều người phải làm việc tĩnh tại, ngồi lâu trước vô lăng hoặc máy tính, bệnh lý thoát vị đĩa đệm cổ có xu hướng gia tăng. Câu chuyện của anh L. cho thấy rằng mô hình kết hợp Đông – Tây y không chỉ giúp giảm đau hiệu quả mà còn cải thiện giấc ngủ, giảm lo âu và nâng cao chất lượng sống toàn diện. Điều quan trọng là mỗi cá nhân cần ý thức được những tín hiệu ban đầu của cơ thể, đừng chủ quan với những cơn đau mỏi vai gáy tưởng chừng đơn giản. Chỉ bằng cách chủ động đi khám sớm, tuân thủ phác đồ điều trị và thay đổi lối sống hợp lý, chúng ta mới có thể phòng tránh và kiểm soát hiệu quả căn bệnh này.

Bác sĩ Chuyên khoa I – Âu Văn Khê

Khoa Y học cổ truyền

————————-

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường Phú Nhuận – TPHCM

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070