Kết hợp đông y điều trị viêm xoang mạn tính

Chuyên mục bệnh học - 11/06/2025

Viêm xoang mạn tính là một bệnh lý tai mũi họng phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng viêm kéo dài của niêm mạc xoang mũi, thường trên 12 tuần. Người bệnh thường xuyên phải đối mặt với các triệu chứng dai dẳng như nghẹt mũi, chảy dịch mũi, đau đầu, giảm khứu giác, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Trong điều trị bệnh, sự kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền đang ngày càng được đánh giá cao nhờ khả năng bổ trợ và khắc phục hạn chế của từng phương pháp.

Nguyên nhân gây viêm xoang mạn tính rất đa dạng, bao gồm: nhiễm trùng tái phát nhiều lần không được điều trị triệt để, dị ứng, bất thường về giải phẫu (vẹo vách ngăn, polyp,…), môi trường ô nhiễm, hút thuốc lá, khí hậu lạnh và ẩm.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm: nghẹt mũi, chảy dịch mũi đục, đau âm ỉ vùng trán, quanh mắt và hàm trên, mất hoặc giảm khứu giác, ho kéo dài (đặc biệt về đêm), mệt mỏi, khó ngủ, khó tập trung.

Điều trị viêm xoang mạn theo YHHĐ:

Nội khoa:

– Thuốc kháng sinh: Sử dụng khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng dễ gây kháng thuốc.

– Thuốc corticosteroid: Dạng xịt mũi hoặc uống giúp giảm viêm niêm mạc.

– Thuốc chống dị ứng: Giảm triệu chứng ở những bệnh nhân có cơ địa dị ứng.

– Dung dịch rửa mũi: Nước muối sinh lý hoặc dung dịch chuyên dụng giúp làm sạch dịch mủ trong xoang.

Phẫu thuật: Khi điều trị nội khoa không hiệu quả, các thủ thuật như phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS) có thể được chỉ định nhằm mở rộng lỗ thông xoang, lấy bỏ polyp, cải thiện dẫn lưu.

Theo YHCT các triệu chứng của viêm mũi xoang mạn tính được mô tả thuộc phạm vi trong các chứng Tỵ lậu, Não lậu, Tỵ trĩ, Tỵ uyên, Tỵ cừu. Vì vậy, YHCT dựa vào vọng – văn – vấn – thiết để thăm khám, chẩn đoán thể lâm sàng và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Sau đây là một số phương pháp YHCT được sử dụng trong điều trị Viêm xoang mạn tính:

Thuốc thang:

– Thương nhĩ tử tán + Ngọc bình phong tán: bổ ích phế khí, khứ tà thông khiếu

– Tân di thanh Phế ẩm: tuyên Phế, thanh nhiệt, giải uất thông khiếu.

– Sâm linh bạch truật tán: kiện tỳ ích khí, khứ thấp thông khiếu

– Nhị trần thang: tuyên Phế hóa đàm, trừ trọc thông khiếu.

Thuốc xông mũi:

– Dùng các vị thuốc như bạc hà, gừng, hương nhu, tân di hoa để xông hơi giúp thông mũi.

– Dùng một số chế phẩm xịt mũi Hoàng liên, Hoàng cầm, Chi tử, Kim ngân hoa để giúp thông mũi, giảm tiết dịch mũi.

Châm cứu:

– Tùy theo thăm khám và chẩn đoán của Bác sĩ mà lựa chọn các thủ thuật: hào châm, điện châm, ôn châm, cứu ấm.

– Một số huyệt vị có thể sử dụng: Nghinh hương, Tứ bạch, Thái dương, Ấn đường, Thượng tinh, A thị huyệt,…

Xoa bóp bấm huyệt:

– Kết hợp xoa – xát – day – miết ở vùng mặt.

– Ấn các huyệt: Nghinh hương, Ấn đường, Thương tinh, Bách hội, Phong trì, Tứ bạch 2 bên, Toản trúc, A thị huyệt,…

Sự kết hợp giữa YHHĐ – YHCT trong điều trị viêm xoang mạn tính không chỉ làm giảm nhanh triệu chứng mà còn giúp tăng cường sức đề kháng, ngăn tái phát hiệu quả hơn. Để phát huy tốt và đem lại hiệu quả tuyệt đối, có một số cách phối hợp như sau:

Giai đoạn cấp hoặc khi triệu chứng nặng

– Ưu tiên YHHĐ: dùng kháng sinh, thuốc kháng viêm, xịt mũi… để kiểm soát nhanh triệu chứng.

– Kết hợp thuốc thang YHCT và châm cứu (theo thể lâm sàng của từng người bệnh).

– Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý.

Giai đoạn ổn định

– Tăng cường YHCT: bao gồm các thuốc điều trị triệu chứng và tăng cường chính khí cơ thể.

– Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt để duy trì lưu thông khí huyết vùng mũi xoang.

– Giữ vệ sinh mũi hằng ngày bằng rửa mũi, xông mũi.

ThS BS. Lê Ngô Minh Như

BSCKI BSNT. Lê Ngọc Châu

Phòng khám Ngũ Quan (Tai Mũi Họng – Mắt)

————————————–

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường 8 – Quận Phú Nhuận – TPHCM

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070