Kết hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại – Hướng đi tất yếu cho sức khỏe toàn diện thế kỷ 21

Trong bối cảnh chăm sóc sức khỏe ngày càng phát triển, sự kết hợp giữa Y học cổ truyền (YHCT) và Y học hiện đại (YHHĐ) không chỉ là một xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp tối ưu nhằm nâng cao chất lượng điều trị và phục hồi chức năng cho người bệnh. Việc tích hợp hài hòa hai hệ thống y học này mang lại nhiều lợi ích, tận dụng được thế mạnh của từng phương pháp, đồng thời hạn chế tối đa các rủi ro và tác dụng phụ không mong muốn.

Giá trị nền tảng của Y học cổ truyền

Y học cổ truyền Việt Nam là hệ thống y học được xây dựng và phát triển qua hàng ngàn năm lịch sử, gắn liền với kinh nghiệm thực tiễn của cộng đồng và đặc điểm thể trạng người Việt. YHCT quan niệm cơ thể con người là một chỉnh thể thống nhất, mọi rối loạn đều bắt nguồn từ sự mất cân bằng giữa các yếu tố Âm – Dương, Ngũ Hành, Khí huyết và Tạng phủ. Phương pháp chẩn đoán chủ yếu dựa vào tứ chẩn (vọng – văn – vấn – thiết) để nhận diện triệu chứng và tìm kiếm căn nguyên sâu xa của bệnh.

Các biện pháp điều trị trong YHCT như sử dụng thảo dược, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, dưỡng sinh, không chỉ có tác động giúp hồi phục, mà còn giúp phòng ngừa bệnh tật, nâng cao sức khỏe tổng thể, phục hồi chức năng cho người bệnh mạn tính. Theo nhiều nghiên cứu, các phương pháp này thường an toàn, ít tác dụng phụ, phù hợp với đặc điểm thể trạng của người Việt Nam.

Y học cổ truyền đặc biệt hiệu quả trong các bệnh lý mạn tính và rối loạn chức năng như:

– Thần kinh: Phục hồi vận động sau đột quỵ, điều trị các tổn thương dây thần kinh ngoại biên (dây thần kinh số V – dây tam thoa, dây thần kinh số VII – dây thần kinh mặt)…

– Cơ xương khớp: Thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, gout, viêm khớp mạn…

– Tiêu hóa – gan mật: Viêm gan mạn, xơ gan, viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản…

– Hô hấp: Hen phế quản, viêm mũi xoang, viêm phế quản mạn…

– Phụ khoa, dị ứng, bệnh ngoài da, suy nhược cơ thể, rối loạn giấc ngủ…

Nhiều báo cáo và tổng quan hệ thống (systematic review) đã chỉ ra hiệu quả của châm cứu, xoa bóp bấm huyệt trong phục hồi chức năng sau đột quỵ và giảm đau cơ xương khớp.

Ưu điểm và hạn chế của Y học hiện đại

Y học hiện đại sở hữu những bước tiến vượt bậc về khoa học kỹ thuật, đặc biệt trong chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh. Các công cụ hiện đại như xét nghiệm sinh hóa, hình ảnh học (X-quang, siêu âm, CT-Scan, MRI) cho phép chẩn đoán nhanh chóng, chính xác và khách quan. Phương pháp điều trị hiện đại như phẫu thuật, sử dụng thuốc đặc trị (kháng sinh, hóa trị, xạ trị…) có thể can thiệp hiệu quả trong các trường hợp cấp cứu, bệnh lý ác tính hoặc tổn thương nặng.

Tuy nhiên, YHHĐ cũng có những hạn chế nhất định: lạm dụng thuốc kháng sinh dễ gây kháng thuốc, một số phương pháp điều trị xâm lấn có thể để lại biến chứng hoặc tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài ra, YHHĐ thường tập trung vào điều trị triệu chứng, chưa chú trọng đủ đến việc phục hồi tổng thể và phòng ngừa tái phát bệnh.

Lý do cần kết hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại

Việc kết hợp hài hòa giữa YHCT và YHHĐ cho phép tận dụng tối đa ưu điểm của từng phương pháp, hướng tới mục tiêu chăm sóc toàn diện người bệnh. Cụ thể:

– YHHĐ đóng vai trò chủ đạo trong chẩn đoán chính xác, xử trí cấp cứu, điều trị các trường hợp bệnh lý cấp tính, nguy hiểm đến tính mạng.

– YHCT tham gia điều trị căn nguyên sâu xa, phục hồi chức năng, phòng bệnh, nâng cao sức khỏe lâu dài và hạn chế tái phát.

– Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tích hợp Y học cổ truyền vào hệ thống y tế hiện đại là một trong các chiến lược trọng tâm giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Các nghiên cứu tại Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam cũng ghi nhận hiệu quả khi áp dụng mô hình Đông – Tây y kết hợp trong phục hồi chức năng sau đột quỵ, kiểm soát bệnh lý mạn tính, giảm nhu cầu dùng thuốc tây kéo dài và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Ví dụ lâm sàng điển hình tại Cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM

Người bệnh H.M.N, nữ, sinh năm 1973, được chẩn đoán xuất huyết não bán cầu trái, tăng huyết áp, mất ngôn ngữ Broca, điều trị cấp cứu tại Bệnh viện 115. Sau giai đoạn cấp tính (5 ngày), người bệnh được chuyển đến Cơ sở 3 – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM để phục hồi chức năng.

– Tình trạng nhập viện: Liệt nửa người phải hoàn toàn (sức cơ 0/5), nghe hiểu nhưng không nói được, lệch miệng, rối loạn ăn uống.

– Phác đồ điều trị: Kết hợp điện châm, xoa bóp bấm huyệt, tập vật lý trị liệu song song với kiểm soát huyết áp, hỗ trợ tâm lý và tư vấn dinh dưỡng.

– Kết quả sau 1 tháng: Người bệnh đi lại được với gậy (sức cơ chân phải: gốc 4/5, ngọn 3/5; tay phải: gốc 3/5, ngọn 2/5), nói được các câu đơn giản, giảm lệch miệng, ăn uống gần như bình thường, huyết áp ổn định. Hiện tại vẫn tiếp tục phục hồi vận động ngoại trú.

Đây là minh chứng điển hình cho hiệu quả của mô hình điều trị Đông – Tây y kết hợp, trong đó YHHĐ đảm bảo an toàn giai đoạn cấp cứu, còn YHCT hỗ trợ phục hồi chức năng chuyên sâu và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh sau đột quỵ.

Kết luận và khuyến nghị

Sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và Y học hiện đại là hướng đi bền vững, tối ưu hóa hiệu quả điều trị và phục hồi chức năng cho người bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần được tư vấn, chỉ định và theo dõi bởi đội ngũ chuyên gia y tế có chuyên môn cả hai lĩnh vực, tránh tự ý áp dụng hoặc lạm dụng các phương pháp chưa được kiểm chứng.

Cơ sở 3 – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM với đội ngũ bác sĩ, chuyên gia, điều dưỡng được đào tạo bài bản về cả YHCT và YHHĐ, luôn sẵn sàng tư vấn và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, cá thể hóa cho từng người bệnh.

Quý vị có nhu cầu tư vấn hoặc cần giải đáp thông tin về điều trị kết hợp, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời và chính xác.

Bác sĩ Chuyên khoa I – Nguyễn Trần Như Thủy

Khoa Y học cổ truyền

Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh – Cơ sở 3

————————-

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường Phú Nhuận – TPHCM

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070