Viêm mũi họng cấp: Điều trị kết hợp Đông – Tây y

Người bệnh (NB) nữ 34 tuổi, đến khám vì sốt 38.5 độ C, đau họng, ho đàm trắng trong, chảy dịch mũi loãng trong, ớn lạnh nhiều, vã nhiều mồ hôi, đau nhức toàn thân, đau đầu, hoa mắt, lưỡi nhợt rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù khẩn. Thăm khám: niêm mạc mũi đỏ sung huyết, họng đỏ. NB được chẩn đoán thể lâm sàng phong hàn phạm phế và được kê thuốc hạ sốt giảm đau, thuốc súc họng kết hợp với các vị thuốc khu phong giải biểu. Sau 5 ngày điều trị: hết sốt, đau mỏi người, vã mồ hôi và ớn lạnh, hết đau họng, giảm chảy dịch mũi.

Viêm mũi họng cấp tính là viêm cấp tính niêm mạc vùng mũi và họng, thường kết hợp với viêm amiddan, VA,… thuộc vòng bạch huyết Waldeyer khi bệnh nhân còn các tổ chức lympho này. Đây là một bệnh lý cấp tính hay gặp trong chuyên khoa tai mũi họng, có thể xuất hiện đơn thuần hoặc là biểu hiện viêm long đường hô hấp trên trong giai đoạn đầu của nhiều bệnh nhiễm trùng lây.

Nguyên nhân viêm mũi họng cấp tính thường gặp vào mùa lạnh, khi thời tiết thay đổi, khởi đầu là một viêm nhiễm virus, dưới tác dụng của độc tố sức đề kháng giảm sút, là điều kiện cho bội nhiễm vi trùng, thường là vi trùng nằm vùng có sẵn trong mũi họng như liên cầu, phế cầu đặc biệt là liên cầu bê-ta tan huyết nhóm A, có thể lây lan trong cộng đồng từ nước bọt, nước mũi do khi nói, khi ho hay hắt hơi…

Bệnh thường xảy ra đột ngột với các triệu chứng toàn thân, cơ năng và thực thể như sau: Triệu chứng toàn thân: có thể chỉ sốt vừa 38 -39 độ nhưng cũng có khi sốt cao 40 độ ở trẻ em, ớn lạnh, nhức đầu, đau mình mẩy, mệt mỏi, chán ăn, không làm việc được… Triệu chứng cơ năng: nuốt đau, đau nhói lan lên tai, ho kích thích, lúc đầu ho khan, sau ho có đờm, thường có ngạt mũi, chảy mũi nước, lúc đầu trong nhầy, sau đục. Tiếng nói mất trong hay khàn nhẹ…

Triệu chứng thực thể: niêm mạc họng đỏ rực, xuất tiết, trẻ em, hay bệnh nhân trẻ tuổi hai amiđan sưng to, sung huyết, hay có những chấm mủ trắng, bựa trắng phủ trên bề mặt amiđan. Niêm mạc mũi sung huyết, xuất tiết nhầy, có thể có sưng hạch góc hàm, ấn đau nhẹ,…

Điều trị: chủ yếu là điều trị triệu chứng với các thuốc hạ sốt giảm đau, kháng sinh, giảm viêm, đồng thời kết hợp với chế độ ăn uống nâng cao sức đề kháng cơ thể.

– Kháng sinh (amoxicillin, amoxicillin–clavulanate, cephalosporin thế hệ 1–2) khi nghi ngờ hoặc xác định nhiễm vi khuẩn.

– Thuốc hạ sốt, giảm đau: paracetamol, ibuprofen.

– Thuốc chống viêm tại chỗ: dung dịch súc họng, xịt họng chứa sát khuẩn (chlorhexidine, povidone-iodine).

Theo Y học cổ truyền, triệu chứng viêm mũi họng cấp thuộc chứng “Cảm mạo phong hàn” và “Cảm mạo phong nhiệt”. Bệnh nguyên bệnh cơ được biết đến có thể do vệ khí suy yếu, phong hàn thấp nhiệt tà thừa cơ xâm nhập vào gây bệnh.

– Phong hàn phạm phế: nghẹt mũi, chảy dịch mũi loãng trong, sợ lạnh, mồ hôi không có hoặc vã mồ hôi nhiều, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù khẩn. Pháp trị: sơ phong tán hàn giải biểu. Bài thuốc: Quế chi thang, Ma hoàng thang,…

– Phong nhiệt phạm phế: nghẹt mũi, chảy dịch mũi vàng, sốt cao, miệng khô khát, đau rát họng, lưỡi đỏ rêu vàng, mạch phù sác. Pháp trị: sơ phong giải biểu, thanh nhiệt. Bài thuốc: Ngân kiều giải độc thang, Tang cúc ẩm,…

Tóm lại, điều trị viêm mũi họng cấp bằng kết hợp Đông – Tây y là hướng đi hiệu quả, an toàn và bền vững. Sự kết hợp hợp lý giúp giảm nhanh triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh, hạn chế biến chứng và nâng cao sức đề kháng.

ThS BS. Lê Ngô Minh Như

Phòng khám Ngũ Quan (Tai Mũi Họng – Mắt)

————————————–

Mọi chi tiết xin liên hệ:

Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh – Cơ sở 3

221B Hoàng Văn Thụ – Phường Phú Nhuận – Thành phố Hồ Chí Minh

Thời gian hoạt động:

– Thứ 2 đến Thứ 6 sáng từ 7h00 – 11h30, chiều từ 13h00 – 16h30.

– Thứ 7 từ 7h00 – 11h30, chiều Thứ 7 và ngày Chủ Nhật nghỉ.

Điện thoại: 02838.444.771 – 02838.420.070